Η Εισαγωγή αποσκοπεί στην εξοικείωση των πρωτοετών φοιτητών με τις βασικές αρχές και μεθόδους της τρέχουσας αρχαιολογικής θεωρίας και πράξης. Παρουσιάζεται η θεωρία της επιστήμης από την άποψη της ιστορίας των ανακαλύψεων, αλλά και της ιστορίας των ιδεών που την διέπουν συμπεριλαμβανομένων των Dilettanti και του J. Winckelmann έως την σημερινή διάκριση σε Παραδοσιακή Αρχαιολογία και Νέα. Παρακολουθούνται τα αλλεπάλληλα ρεύματα σκέψης του 19ου αι. (βιολογία, γεωλογία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, οικονομικές θεωρήσεις, ψυχολογία, περιβάλλον), καθώς και του 20ου (λειτουργισμός/διαδικασία, στρουκτουραλισμός, συμβολισμός, κοινωνικό-οικονομικές θεωρήσεις, μετά-διαδικαστικές προσεγγίσεις) στην διαμόρφωση του σημερινού πλαισίου κατανόησης και ερμηνείας των πράξεων του ανθρώπου. Σημειώνεται η συμβολή των θετικών επιστημών στην αρχαιολογική τεκμηρίωση (τυπολογία, στρωματογραφία, χρονολόγηση), αλλά και ο ρόλος της διεπιστημονικότητας (π.χ. εθνοαρχαιολογία, πειραματική αρχαιολογία) στην κατανόηση του παρελθόντος. Επιλεκτικά αναπτύσσονται σχετικές εφαρμογές σε μείζονες θεματικές ενότητες, όπως οικιστική εγκατάσταση, χώρος και τοπίο, συμβολισμός, τέχνη και θρησκεία, εμπόριο/μίμηση και πολιτισμικά δάνεια.